در آستانه برگزاری سومین اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا در اصفهان، میزبان علی صفرنوراله، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی اصفهان در استودیوی روابط‌عمومی بودیم تا به تشریح راهکارهای جذب سرمایه و بهره‌گیری از فرصت‌های پیش رو در این اجلاس بپردازیم. این گفتگو به بررسی چالش‌های موجود در مسیر سرمایه‌گذاری، ضرورت ایجاد اعتماد و شفافیت، و نقش بخش خصوصی در توسعه روابط اقتصادی با کشورهای آفریقایی می‌پردازد.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می‌خوانید:
پرسش: ارزیابی شما از وضعیت کنونی و فرصت‌های پیش روی سرمایه‌گذاری در استان اصفهان چیست؟
صفرنوراله: سرمایه‌گذاری یک زنجیره به‌هم‌پیوسته است و صرفاً به انتقال سرمایه نقدی محدود نمی‌شود. توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری که در آن فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان به‌عنوان ارکان توسعه جامعه مورد احترام قرار گیرند، نخستین گام در این مسیر است. متأسفانه، در حال حاضر شاهد برخی رویکردهای رسانه‌ای هستیم که این قشر را به نادرستی معرفی می‌کنند.
پرسش: به تفکیک مفهوم دارایی و سرمایه اشاره کردید. لطفاً دراین‌خصوص بیشتر توضیح دهید و بفرمایید چگونه می‌توان دارایی‌های موجود در دست مردم را به سمت سرمایه‌گذاری مولد هدایت کرد؟
صفرنوراله: باید توجه داشت که داشتن دارایی لزوماً به معنای سرمایه‌دار بودن نیست. سرمایه واقعی آن دارایی و ثروتی است که منجر به کارآفرینی، رفع معضل بیکاری، تولید و رشد جامعه شود. متأسفانه، بخشی از دارایی‌های موجود در جامعه از طریق رانت و روش‌های نادرست کسب شده است. برای هدایت دارایی‌ها به سمت سرمایه‌گذاری مولد، ابتدا باید فرهنگی در جامعه ایجاد کنیم که مشوق فعالیت‌های اقتصادی سالم باشد. همچنین، تجربه اتفاقات ناگواری مانند مسائل مربوط به بورس در سال‌های گذشته، اعتماد عمومی را خدشه‌دار کرده و سبب شده تا دارایی‌ها به سمت بازارهای غیرمولد مانند ارز و طلا سوق پیدا کند.
پرسش: برای بازگرداندن اعتماد عمومی و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فناور و فعال در بورس، چه اقداماتی از سوی حاکمیت دولتی و بخش خصوصی پیشنهاد می‌دهید؟
صفرنوراله: در این راستا، دو مسئله اساسی مطرح است. نخست، لزوم تفکیک جدی بین فعالیت‌های اقتصادی سالم و سوداگرایی‌های ناسالم و برخورد شفاف با افرادی که با جذب سرمایه مردم و رفتارهای متقلبانه موجب بی‌اعتمادی می‌شوند. متأسفانه، دولت تاکنون در این زمینه به‌اندازه کافی شفاف عمل نکرده است. دوم، دولت باید نقش تسهیل‌گری را ایفا کند و از دخالت مستقیم در امور اقتصادی و تعیین دستوری نرخ‌ها و نحوه سرمایه‌گذاری خودداری کند. سرمایه، هوشمند است و بر اساس منافع خود حرکت می‌کند. تجربیات جهانی نشان داده است که دخالت دولت در اقتصاد نتیجه مطلوبی به همراه نداشته است.
پرسش: باتوجه‌به برگزاری سومین اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا در اصفهان، چگونه می‌توان از این فرصت برای جذب سرمایه و توسعه روابط اقتصادی با کشورهای آفریقایی بهره برد؟
صفرنوراله: اجلاس آفریقا فرصتی ارزشمند است، اما باید توجه داشت که این اجلاس تنها یک حلقه کوچک از زنجیره روابط اقتصادی است. اتاق بازرگانی به‌عنوان تسهیلگر می‌تواند زمینه ارتباط فعالان اقتصادی و سرمایه‌داران اصفهانی با طرف‌های آفریقایی را فراهم کند تا آن‌ها بتوانند منافع خود را در ایجاد تولید، صادرات و انجام پروژه‌های مشترک شناسایی کنند. این همکاری‌ها می‌تواند به تبادل کالا، خدمات و فناوری منجر شود و منافع متقابل را تأمین کند. هدف از برگزاری این اجلاس صرفاً جذب سرمایه نیست، بلکه معرفی پتانسیل‌های ایران و اصفهان و ایجاد ارتباطات پایدار است. نرخ بازگشت سرمایه در ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر بسیار جذاب‌تر است.
پرسش: چه توصیه‌ها و پیشنهاداتی برای فعالان اقتصادی و سرمایه‌داران اصفهانی دارید تا بتوانند از فرصت‌های ایجاد شده در اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا نهایت استفاده را ببرند؟
صفرنوراله: توصیه بنده این است که اطلاع‌رسانی وسیعی در خصوص اهداف و برنامه‌های این اجلاس صورت پذیرد و جزئیات حضور هیئت‌های آفریقایی و زمینه‌های همکاری مورد علاقه آن‌ها به‌روشنی تبیین شود. با شناسایی دقیق نیازها و پتانسیل‌های طرفین، فعالان اقتصادی می‌توانند با آمادگی کامل در جلسات B2B شرکت کرده و زمینه‌های همکاری سودمند را شناسایی کنند. فعال اقتصادی هوشمند به دنبال فرصت‌های سودآور است و با دریافت اطلاعات شفاف، خود برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها اقدام خواهد کرد.
پرسش: برای جذب سرمایه‌های خرد و کلان سرگردان در جامعه به سمت پروژه‌های مولد و زیرساختی، چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
صفرنوراله: برای جذب سرمایه‌های کلان و زیرساختی، نیازمند فرهنگ‌سازی و زمینه‌سازی ویژه‌ای هستیم. در خصوص سرمایه‌های خرد که حجم قابل‌توجهی از آن به‌صورت نقدینگی، طلا و ارز در دست مردم است، ایجاد اطمینان از حفظ ارزش سرمایه نخستین گام است. ثبات در بازار ارز و ارزش پول ملی از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین، باید زمینه سرمایه‌گذاری‌های خرد با معرفی شفاف پروژه‌ها و ارائه تضمین معتبر فراهم شود. این تضمین می‌تواند از طریق نهادهایی مانند فرابورس یا بانک مرکزی ارائه شود، زیرا متأسفانه اعتماد عمومی به دولت در این زمینه کافی نیست. باید باحوصله و ارائه گزارش‌های دوره‌ای شفاف از روند سرمایه‌گذاری‌ها، زمینه را برای جذب تدریجی سرمایه‌های مردمی فراهم کرد. تجربه نشان داده است که رفتار گله‌ای مردم در سرمایه‌گذاری وجود دارد؛ زمانی که افراد مشاهده کنند دیگران سود کسب می‌کنند، به دنبال آن‌ها حرکت خواهند کرد. ایجاد تضمین، شفافیت و معرفی پروژه‌های سودآور، کلید موفقیت در جذب سرمایه‌های مردمی است. مهم‌تر از همه، دولت باید اجازه دهد بخش خصوصی به‌صورت آزادانه فعالیت کند.