نشست منطقه‌ای توسعه تولیدات گلخانه‌ای با هدف بررسی چالش‌ها و راهکارها به همت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان و سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با حضور مدیران دولتی و بخش خصوصی و فعالان اقتصادی این صنعت با همکاری اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد.
به گزارش واحد توسعه ارتباطات اتاق بازرگانی اصفهان، در این نشست دو موضوع تولید و تأمین بذر مرغوب در داخل کشور و تقویت بحث بازرگانی و بازاریابی صادراتی محصولات گلخانه‌ای کشور مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
سید وحید دزفولی، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی اصفهان، صادرات و فروش را بزرگ‌ترین مشکل تولیدکنندگان محصولات گلخانه‌ای استان برشمرد و گفت: متأسفانه با وجود رتبه برتر اصفهان در حوزه گلخانه، از دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات کشاورزی کشور در ۷ ماه نخست سال جاری تنها ۱۱۰ میلیون دلار سهم اصفهان بوده است. این آمار نشان‌دهنده ضعف تولیدکنندگان اصفهان در زمینه بازرگانی و بازاریابی صادراتی است. در اینجا پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا باید از بازار به سمت تولید حرکت کنیم یا برعکس از تولید به سمت بازار برویم؟
وی با بیان اینکه تولید، بسته‌بندی، حمل‌ونقل، فروش و بازاریابی و بازگشت ارز، پنج حلقه اصلی زنجیره ارزش و موفقیت در حوزه کشاورزی و گلخانه‌ای هستند، اظهار داشت: تولیدکنندگان برای موفقیت در بازارهای بین‌المللی باید سه اصل کیفیت، کمیت و استمرار را در فرایند تولید خود لحاظ کنند وگرنه امکان مذاکره با مشتریان خارجی را نخواهند داشت. در حوزه بسته‌بندی شرایط استان قابل‌قبول است؛ اما در حوزه لجستیک و حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها با ظرفیت استان همخوانی ندارد. در موضوع بازگشت ارز و رفع تعهد ارزی هم در حال حاضر چالش‌های زیادی در برابر فعالان اقتصادی صنعت کشاورزی و گلخانه‌ای قرار دارد. محصولات کشاورزی طول عمر پایین و حاشیه سود بسیار کمی دارند، ازاین‌رو محدودیت‌ها و هزینه‌های جانبی که برای رفع تعهد ارزی وجود دارد باعث شده که صادرات برای کشاورزان صرفه اقتصادی نداشته باشد. به همین خاطر انتظار می‌رود دولت به صنعت کشاورزی در بحث صادرات متفاوت نگاه کند.
مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در این نشست گفت: موضوع تأمین آب و انرژی (گاز و برق) از مباحث اصولی در توسعه گلخانه محسوب می‌شود. امیدواریم بتوانیم با همکاری شرکت گاز استان، به جمع‌بندی روشنی در این زمینه دست یابیم. این در حالی است که سهم بخش کشاورزی استان از مصارف گاز تنها حدود ۳ درصد است و در مقایسه با سایر بخش‌ها نظیر صنایع، خانگی و نیروگاه‌ها میزان مصرف در سطح بالایی نیست.
محسن دادار، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان با اشاره به برگزاری این نشست در محل اتاق بازرگانی اصفهان گفت: این دومین رویدادی است که با همکاری اتاق بازرگانی اصفهان در سال جاری برگزار می‌شود و این موضوع بیانگر عزم و اراده تحقق شعار ارتباط و تعامل بخش خصوصی و دولتی در حوزه کشاورزی و صنایع مرتبط است. نتیجه این تعامل می‌تواند باعث شکوفایی صنعت کشاورزی استان در آینده باشد. یکی از رسالت‌هایی که مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی به عهده دارد، این است که چالش‌ها و مشکلات فعالان این عرصه را به گوش مسئولان و سیاست‌گذاران حاکمیتی و دولتی برساند چرا که این چالش‌ها در آینده ممکن است به بحران‌هایی تبدیل شوند که جبران آنها به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.
علی شریفی، سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه باتوجه‌به شرایط خشکسالی در اصفهان بحث توسعه صنایع گلخانه‌ای از ۲۰ سال قبل در دستور کار قرار گرفت، گفت: نزدیک به دو هزار و ۹۰۰ هکتار گلخانه در سطح استان وجود دارد که بیشتر آنها مشغول تولید محصولات سبزی و صیفی هستند. توسعه کمی گلخانه‌ها بدون در نظر گرفتن الزامات موردنیاز برای تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش و تداوم تولید، در آینده می‌تواند صنعت گلخانه در استان اصفهان را دچار مشکل کند. ازاین‌رو بحث تولید و تأمین بذر مرغوب، به‌ویژه در حوزه سبزی و صیفی که در اصفهان با رویکرد صادراتی دنبال می‌شود از اهمیت بالایی برخوردار است. در اصفهان شرکت‌های دانش‌بنیان و تخصصی در این موضوع در حال فعالیت هستند و امیدواریم در آینده بتوانیم از ظرفیت این شرکت‌ها بیشتر استفاده کنیم تا امنیت غذایی کشور را تضمین کنیم.
مریم گل‌آبادی، دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان نیز با بیان اینکه بذر خوب هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است، گفت: بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا تولید بذر را در اولویت کشاورزی خود قرار داده و به نحوی برنامه‌ریزی می‌کنند که تسلط خود را از این طریق بر جهان حفظ کنند. فنّاوری تولید بذر هیبرید محصولات زراعی راهبُردی و اساسی مانند ذرت، سورگوم و آفتاب‌گردان در دهه‌های اخیر در کشور بومی شده است. در این زمینه برخی شرکت‌های بزرگ فعالیت می‌کنند؛ اما در خصوص بذر هیبرید سبزی و صیفی‌جات فعالیت چندانی در کشور صورت نگرفته است؛ بنابراین لازم است برای تولید پایدار در کشاورزی، اصلاح و تولید بذر به‌عنوان یک حلقه بسیار مهم از کشاورزی بومی‌سازی شود. تولید بذر هیبرید باتوجه‌به پیچیدگی‌ها و علوم جدید به‌کار رفته در تولید آن سال‌ها در انحصار چند کشور غربی بوده و ورود به این فناوری قطعاً از ملزومات خودکفایی و رقابت در بازارهای جهانی است.
رضا آزادی گنبد، رئیس پژوهشکده گلخانه و محیط‌های کنترل شده نیز در این جلسه با اشاره به بحران آب در استان اصفهان گفت: در کشور ما هزینه حامل‌های انرژی و آب کم است و همین موضوع باعث شده که بهره‌وری در صنایع کشاورزی و گلخانه‌ای پایین باشد. به همین خاطر به‌منظور افزایش تولید باید به‌جای توسعه کمی به سمت افزایش بهره‌وری سطحی پیش رویم. در این راستا سند ملی گلخانه‌ها با ۲۳ شاخص در حال تدوین است که بر اساس آن تمامی شرایط لازم بر اساس استانداردهای جهانی برای راه‌اندازی گلخانه‌ها در نظر گرفته شده است.
مجتبی براآنی، مدیرعامل اتحادیه گلخانه‌داران اصفهان نیز به بیان چالش‌های بازار محصولات گلخانه‌ای پرداخت و گفت: مصوبات و دستورالعمل‌های لحظه‌ای، یکی از چالش‌هایی است که گلخانه‌داران با آن روبرو هستند. به‌عنوان نمونه طبق قانون باید ممنوعیت‌های صادراتی ۶ ماه زودتر اعلام شود تا کشاورزان بتوانند برای کشت خود برنامه‌ریزی کنند؛ اما در عمل شاهدیم که بر اساس شرایط بازار به‌صورت یک‌شبه برای یک محصول ممنوعیت صادراتی اعلام می‌شود که این موضوع ضررهای جبران‌ناپذیری را به تولیدکننده وارد می‌کند. از سوی دیگر زیرساخت‌های عرضه و فروش در استان جوابگوی نیاز تولیدکنندگان نیست و همین محدودیت‌ها باعث شده که دلالان بتوانند در بازار جولان دهند.
بابک خیامباشی، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان نیز به لزوم توجه به مدیریت اصولی دفع پسماند در گلخانه‌ها اشاره کرد و گفت: پسماندهای گلخانه‌ای می‌توانند مشکلاتی از قبیل گسترش آفات گیاهی، شیوع بیماری‌های ویروسی، باقی‌ماندن پسماند پرخطر مانند سموم و وجود مواد پلاستیکی در پسماند که دوره تجزیه طولانی دارد را به دنبال داشته باشد. در فرایند بازیافت پسماندهای گلخانه‌ای باید ابتدا پسماند پرخطر جداسازی شود و سپس باید بقایای پلاستیکی از آن تفکیک شود. البته باید این نکته را در نظر داشت که در طول فرایند انتقال و بازیافت به هر شکلی از گسترش آفات باقیمانده در آنها جلوگیری شود.
آلبوم تصاویر نشست منطقه‌ای توسعه تولیدات گلخانه‌ای