کارگاه‌ها ورشکسته و کارگران بیکار شدند"، "تحریم کمرشکن است"، "نقدینگی نداریم"، "اجناس بی کیفیت چینی وارد می‌شود"، "مواد اولیه گران شد"، "دستگاه‌ها فرسوده‌ است"، "توان رقابت نیست"، "دستگاه‌های اداری فشار می‌آورند"، "چرا سهم صنعت از یارانه‌ها داده نشد؟" و ..."   جملاتی است که در سال‌های اخیر در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها از قول تشکل‌های کارفرمایی، اصناف تولیدی، انجمن‌های کارگری، دانشگاهیان، نمایندگان مجلس و ... بارها تکرار شده است .

صنعت کشور سال‌های سختی را پشت سر گذاشته است؛ کارشناسان و تولیدکنندگان متکی به دانش بر این باور هستند که تحریم‌ها بخشی از مشکلات را رقم زده است و ریشه بسیاری از معضلات تولید در اقتصاد دولتی وابسته به نفت، نداشتن برنامه ریزی بلند مدت، فساد و رانت خواری، مردمی نبودن اقتصاد، بی توجهی به رونق گردشگری است که اگر این موارد رفع نشود می‌تواند فرصت فضای پساتحریم را به تهدیدی برای اقتصاد تبدیل کند .

اصفهان، یکی از صنعتی‌ترین استان‌های کشور یکی از نمونه‌های رکود تولید و افزایش نرخ بیکاری در این سال‌ها است، در این خصوص« مصطفی رناسی»نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان با حضور در دفتر خبرگزاری ایسنا- منطقه اصفهان، به گفت‌وگو درباره ریشه معضلات اقتصادی و راهکار نجات از آن پرداخته است .

صنایع بخش خصوصی خرد و متوسط است

نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معدن و کشاورزی اصفهان، با بیان اینکه توسعه اقتصادی در هر کشوری در سه زمینه صنعت، کشاورزی و خدمات شکل می‌گیرد، اظهار کرد: کار آفرین شخصی است که ریسک می‌کند و نوآوری دارد و در مرحله بعد به دلیل تولید یک یا چند نوع محصول ویژه به یک فرد صنعتگر تبدیل می‌شود .

مصطفی رناسی با بیان اینکه صنعت در ایران به دوران‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی تقسیم می‌شود، ادامه داد: قبل از انقلاب سرمایه گذاری‌ها کلان و فرا ملی بود و استقرار یک صنعت مطابق عرف جهانی انجام می‌شد به این روش که نخست پژوهش‌های علمی، نیاز بازار مصرف و.. صورت می‌گرفت و در گام‌های بعدی تامین سرمایه از بانک یا بخش خصوصی، خرید تجهیزات، آموزش نیروی کار و ... انجام می‌شد .

وی یادآور شد: این روش توسعه صنعت روندی علمی بود که احداث کارخانجات خصوصی مانند ایران خودرو، لوازم خانگی، مواد غذایی و ... نمونه‌هایی از این دست است .

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به ملی شدن کارخانجات بزرگ پس از انقلاب اسلامی، تصریح کرد: در این دوران صنایع خرد و متوسط با توسعه شهرک‌های صنعتی شکل گرفت و می‌توان ادعا کرد بیشتر بخش خصوصی در کشور در حال حاضر در همین گروه قرار دارد .

رناسی اظهار کرد: شکل گیری این صنایع نیز به این گونه بود که به فرض یک مهندس با پس اندازی که داشت قطعه زمینی در یک شهرک صنعتی می‌خرید و سپس با دو یا سه کارگر شروع به کار می‌کرد و به تدریج تولید خود را توسعه می‌داد، البته این نوع از صفر شروع کردن خوب است چون توانمندی شخص را نشان می‌دهد اما دارای زیان نیز است .

وی اضافه کرد: آفت این گونه رشد صنعت، دیدگاه سنتی است که در اکثریت این قشر وجود دارد به تعبیر عامیانه "حاج آقا، مالک، مدیر و همه کاره شرکت هستند" یعنی سرمایه، تخصص و مدیریت در دست یک نفر است و اکثر هیات مدیره‌ها خانوادگی است که این امر در بنگاه خرد جواب می‌دهد، اما وقتی یک کارگاه 10 نفره به سمت توسعه با بیش از 500 کارگر حرکت می‌کند مشکلات زیادی رخ می‌دهد چون نگرش نوین وجود ندارد .

رییس کمیسیون سیاست گذاری و پایش اتاق بازرگانی اصفهان، با انتقاد از اینکه در اقتصاد از شوروی سابق سوسیالیست‌تر هستیم، اظهار کرد: علت این است که پس از انقلاب سرمایه‌داری تقبیح و بی ارزش خوانده شد و شاهدیم که امروزه در ایران سهم دولت دراقتصاد از روسیه نیز بیشتر است .

رناسی ادامه داد: ارزش وقت و زمان فرد کار آفرینی که سه هزار کارگر دارد با یک فرد عادی، کارمند، صاحب کارگاه کوچک و ... یکی نیست، حتی در برخی کشورهای پیشرفته این گونه افراد از خط جداگانه حمل و نقل استفاده می‌کنند تا سریع‌تر به امور خود رسیدگی کنند .

وی درباره روند توسعه صنعت، افزود: این امر با درآمدهای نفتی رابطه معکوس دارد یعنی هر وقت دولت از فروش نفت پولدارتر شد توجه کمتری به صنعت داخلی کرده و هر زمان دچار تحریم و مشکل مالی شد به تولید بیشتر علاقه نشان داده است.

هزار سال عقب گرد در تجارت ...

عضو هیات مدیره انجمن صنایع دریایی ایران  خاطر نشان کرد: اقتصاد کشور در سال‌های اخیر به دلیل ضربات تحریم، مشکلات بانکی، سوءمدیریت، مالیات، معضلات تامین اجتماعی و ....زمین گیر شده و کمتر از 70 درصد مشغول به کار هستند، اما خوشبختانه تحریم سنگ بزرگی بود که برداشته شد هر چند این رخداد فرصت‌ها و تهدیدات زیادی به دنبال خواهد داشت .

رناسی با بیان اینکه با لغو تحریم‌ها اقتصاد کشور تازه بر روی ریل حرکت و پیشرفت قرار گرفته است، گفت: این قطار لوکوموتیو قوی و زیر ساخت مناسب می‌خواهد و باید مواظب باشیم که در این مسیر ضربه نخوریم زیرا در یک جاده خاکی هر ضربه 50 متر عقب گرد دارد، اما ضربه خوردن در ریل اقتصادی کیلومترها عقب گرد دارد .

وی تاکید کرد: شرکت‌های خارجی دلسوز ما نیستند، بلکه دنبال فروش اجناس خود هستند، پس باید سیاست دولت چین را پیش بگیریم به این نحو که نخست شرکت‌های خارجی باید ملزم به سرمایه‌گذاری در راستای تولید جنس برای مصرف داخل شوند و در مرحله دوم باید به اجبار محصولاتی برای بازار صادرات ایران تولید کنند تا درآمد ارزی برای کشور حاصل شود .

نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان  درباره برخی مشکلات تحریم گفت: تحریم‌ها مبادلات اقتصادی ایران را به هزار سال قبل بازگرداند، زیرا با قفل شدن حساب‌های ال سی، بانک معتبری برای انتقال پول وجود نداشت، مشتریان خارجی نیز اعتماد نداشته و پول نمی‌فرستادند، همچنین صنعتگران برای انتقال پول خود چند بار باید ارز کشورهای مختلف را تعویض کرده و علاوه بر آن هفت تا هشت درصد هزینه جابحایی پول صرف می‌کردند که این امور فقط به سود دلالان بود .

رناسی افزود: هم‌زمان در داخل به جای تسهیل شرایط، دستگاه‌های اداری مانند بانک، تامین اجتماعی، دارایی و ... نیز فشار زیادی به تولید کنندگان وارد کردند به قول معروف "هر صنعتگر در ماه دچار جنگ با یک ارگان اداری است و اگر سه دستگاه در یک روز به وی حمله کنند کاملا نابود می‌شود ".

وی خاطر نشان کرد: بر اساس تجربه می‌توان ادعا کرد پس از انقلاب بهترین دولت حامی صنعت، دولت زمان جنگ تحمیلی بود، ولی دولت نهم و دهم دارای بدترین عملکرد در این زمینه است .

این عضو هیات مدیره شرکت شهرک‌های صنعتی استان، ادامه داد: به طور عام صنعت داخل قابل رقابت در سطح جهانی نیست در حالی که شرکت‌های خارجی فن آوری جدید، تولید زیاد و مدیریت به روز دارند و در فضای پساتحریم اگر دولت جدی حمایت نکند همین بازار داخل را که به یُمن تحریم‌ها به دست آورده‌ایم از دست خواهیم داد .

مسولان کوتاه مدت فکر نکنند

رناسی تصریح کرد: یکی از مشکلات مدیریت کشور این است که می‌خواهیم مردم را در کوتاه مدت راضی کنیم، ولی حکومت چین این گونه نخواست؛ برای نمونه دولت آن کشور برای افزایش نرخ دلار حتی با آمریکا وارد منازعه شد در حالی که در ایران از اول انقلاب تا کنون این نرخ واقعی نشده است .

وی ادامه داد: خود بازار بهترین تعیین کننده قیمت ارز است، اما در ایران دولت‌ها دلارهای نفتی را برای مقاصد کوتاه مدت و راضی کردن مردم وارد بازار می‌کنند، درحالی که اگر عمیق‌تر نگاه کنیم دولت‌ها به جای سرمایه گذاری درآمدهای نفتی در تولید به نحوی این مبالغ را به عنوان یارانه‌ای برای واردات کالا به سایر کشورها داده‌اند .

نایب رییس اتاق بازرگانی استان اصفهان یادآور شد: اساسا تولید جنسی در بازار صادرات به صرفه است که ارزبری آن اعم از تامین مواد اولیه، دستمزد و ...در داخل کمتر باشد و با فروش آن ارزش افزوده بالایی نصیب کشور کند .

سهم صنعت از هدفمندی یارانه‌ها چه شد؟

رناسی اظهار کرد: آمار دقیقی از اشتغال نداریم، اما در هشت سال گذشته بیش از 50 درصد از تولید داخلی نابود شده است، ولی دولت بیهوده سالانه حدود 50 هزار میلیارد تومان یارانه در جامعه توزیع کرده است درحالی که طبق قانون باید 30 درصد درآمد هدفمندی یارانه‌ها به صنعت داده می‌شد که هیچ دولتی تا کنون رقمی پرداخت نکرده است که حق شکایت در این زمینه را داریم .

وی با بیان اینکه مسوول تورم در کشور فقط دولت است، اضافه کرد: تورم را می‌توان از چند راه مهار کرد نخست اینکه تمام پول‌های جامعه را در بانک‌ها جذب کنیم تا به فرض کسی توان خرید کیک را نداشته باشد و راه دیگر این است که تعداد کیک‌ها را برای خرید عموم افزایش دهیم که مورد دوم منطقی است .

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، درباره سایر مشکلات تولید گفت: قیمت سوخت پلکانی بالا آمد البته صنایعی که تنها برای تامین گرما از گاز استفاده می‌کنند هزینه زیادی صرف نکرده‌اند، اما افزایش قیمت تولید شامل آن دسته از صنایع شد که ساخت محصولشان نیاز مستقیم به سوخت فسیلی دارد .

رناسی تصریح کرد: ایجاد سازمان‌های تامین اجتماعی خصوصی برای رقابتی شدن در بیمه به تصویب رسیده است، اما در اجرا عملی نشد در حال حاضر باید تولید کننده 30 درصد حق بیمه کارگر را پرداخت کند اما این نرخ در سطح جهانی 15 درصد است که به اندازه همین رقم دومی در دنیا عقب می افتیم .وی گفت: نکته این جا است که کارگران ناراضی هستند زیرا وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند باید حق ویزیت کلان بدهند در حالی که حق بیمه را صنعتگر پرداخت کرده است .

جای خالی بخش خصوصی در سفرهای رییس جمهور به اروپا

عضو هیات مدیره انجمن صنایع دریایی ایران با انتقاد از عملی نشدن قوانین حمایت از صنایع دریایی، فضای مستمر کسب و کار، بیمه، نرخ ارز، حداکثر تولید داخل و ... افزود: این قوانین به طور کلی اجرایی نشد در حالی که بخشی از تولید نیز بر عهده خود دولت است و مشکلات آن با بخش خصوصی در برخی شاخصه‌ها یکی است .

رناسی با بیان اینکه باید در سیاست کشور اقتصاد اولویت داشته باشد، یادآور شد: در حال حاضر تا حدی این امر مورد توجه قرار گرفته است و به طوریکه معروف است همراهان مسافرتی "ماهاتیر محمد" نخست وزیر سابق مالزی از بخش خصوصی بودند .

وی افزود: در سفر اخیر رییس جمهور به کشورهای اروپایی یک شرکت دولتی ایرانی اقدام به خرید هواپیمایی بویینگ کرد، اما درخواست جدی فعالان اقتصادی این است که در این سفرها باید بخش خصوصی برای این گونه سرمایه گذاری‌ها حاضر باشد .

این عضو عضو هیئت مدیره انجمن صنایع دریایی ایران، ادامه داد: علی رغم آنکه مقامات ارشد نظام بر اجرای خصوصی سازی اصل 44 قانون اساسی تاکید می‌کنند ولی بیشتر قراردادها دولتی بسته می‌شود .

هراس هر روزه صنعتگر از ورشکستگی ...

رناسی درباره نوسازی صنعت، گفت: "به مریض در حال موت نمی‌توان گفت چرا خوش تیپ نیستی" فعلا دغدغه صنعتگر هراس از ورشکستگی است، چون با مشکل بدهی به ادارات، کارگران، خرید مواد اولیه مواجه است و توان به روز کردن ابزار تولید را ندارد .

وی با بیان اینکه کسی که توان صادرات را نداشته باشد در بازار داخل نیز حذف می‌شود، اظهار کرد: بخش خصوصی نیازمند بازاریابی، فناوری و مدیریت به روز است وگرنه نابود می‌شود، پس وقتی خودش تعطیل کند بهتر از این است که شرایط با وی این چنین کند .

هزینه جرایم از ایجاد شغل بیشتر است

نایب رییس اتاق بازرگانی  اصفهان با بیان اینکه دموکراسی در کشورهای جهان سوم دارای آفت‌هایی است، گفـت: متاسفانه در کشور دولت‌ها کوتاه نگرند، زیرا به دلیل ساختارهایی که دارند به دنبال کارنامه‌ای چهار ساله هستند و به طور کلان به آینده نظر ندارند .

رناسی با انتقاد از اینکه به دو بخش بهداشت و بیمه بیکاری، یارانه تعلق می‌گیرد، اما به صنعتگر این مبالغ را نمی‌دهند، خاطر نشان کرد: یک دولت مقتدر ملی سیاست خود را به جای یارانه دادن به صورت‌های نقدی، نان، بهداشت و ... بر ایجاد یک شغل برای یک خانواده می‌گذارد .

وی با بیان اینکه یارانه فقط باید به دو یا سه دهک پایین داده شود، تصریح کرد: هیچ دلیل منطقی وجود ندارد که سرمایه‌های ملی را به تمام هفت دهک جامعه بدهیم، بلکه این ارقام کلان در صورت سرمایه گذاری موجب رونق تولید و رفع بیکاری می‌شود، مسئولان نیز بدانند که هزینه مبارزه با جرایم ناشی از بیکاری در هر کشوری بسیار بالاتر از ایجاد شغل است .

توافق هسته‌ای نخستین قفل را باز کرد

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با بیان اینکه با توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های بزرگ قفل اول باز شد، اضافه کرد: رفع مساله هسته‌ای توسط دولت تدبیر و امید کار بسیار مهمی بود، زیرا تا این معضل رفع نمی‌شد هیچ کاری قابل برنامه ریزی نبود چون که پیش نیاز حرکت و توسعه برای آینده است همچنین در کنترل تورم نیز خوب عمل شد اما در اقتصاد رکود داریم .

رناسی تصریح کرد: اولویت سیاست گذاری کشور باید بر تولید باشد، همچنین شفاف سازی، جلوگری از رانت و ... باید در دستور کار قرار گیرد و عمل محالی نیست، زیرا کشورهایی مثل ترکیه، مالزی و ... نیز آن را انجام داده‌اند .

وی با انتقاد از فشار زیادی مالیاتی بر دوش صنعتگران، گفت: تمام ارکان مملکت نیازمند شفاف سازی است و برای این امر مانند کشورهای پیشرفته باید کارت ملی در سیستم الکترونیکی ثبت شود و تمام افراد جامعه اظهار نامه مالیاتی داشته باشند .

رییس کمیسیون سیاست‌گذاری و پایش اتاق اصفهان، تاکید کرد: یکی از مشکلات تولید کمبود شدید نقدینگی است که در این راستا دولت می‌تواند با توجه به لیست کارگران بیمه شده فرد کارفرما، میزان سرمایه در گردش وی را تامین کند تا علاوه بر رونق کسب و کار، منابع مالی کشور نیز از فساد رانت خواران در امان باشد .

شورای گفت‌وگو خوب عمل کرد

رناسی با اشاره به حضور هیات‌های تجاری خارجی از کشورهای مختلف در استان اصفهان، اظهار کرد: این مرحله گام نخست است و در حد آشنایی این شرکت‌ها انجام شد، زیرا دیدگاه آنان از ایران همانند ذهنیت ما از کشورهای جنگ زده مثل افغانستان و عراق است، اما به تدریج این نگرش در حال اصلاح است، البته این هیئت‌ها بیشتر به دنبال فروش اجناس خود هستند، ولی باید سعی بر جذب سرمایه گذاری آنان کنیم .

وی ایجاد شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی را گامی مثبت دانست و گفت: در زمان استانداران سابق و فعلی این امر درست اجرا شد، مصوبات خوبی دارد، از سوی دیگر مدیران دولتی را هر ماه ملزم به پاسخگویی به بخش خصوصی کرد، هم‌چنین نقش اتاق‌های بازرگانی در استان‌ها بیشتر شد .

این عضو هیات مدیره شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان، گفت: مشکلات صنعتگران با تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی و نیز امهال بدهی بانکی آنان از موارد مهم مطرح و رفع شده در این شورا است .

رناسی درباره تاثیر خشکی زنده رود بر صنعت استان، گفت: اساسا صنعت 10 درصد آب مصرف می‌کند و مشکل در کشاورزی غرقابی است که دیگر در ایران سودی ندارد و در مقام مقایسه می‌بینیم که با صاردات برخی محصولات زراعی آب زیادی را از کشور صادر می‌کنیم .

وی با بیان اینکه سنگبری از جمله صنایعی است که می‌تواند آب مصرفی خود را بازیافت کند، ادامه داد: پساب‌ها باید وارد چرخه صنعت شوند، البته اتاق بازرگانی اصفهان نیز درباره اصلاح کشت و کاهش مصرف آب مطالعاتی کرده است .

به عقاید و ذائقه گردشگران احترام بگذاریم

نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان، با اشاره به جایگاه گردشگری و توسعه خدمات تصریح کرد: در این دو عرصه باید کار کنیم، هرچند ارزش کمی برای آن قائل هستیم در حالی که سود آوری زیادی دارد، برای نمونه می‌توان به درآمدهای میلیاردی توریست، بانکداری، بیمه و ... در کشور امارات و اشتغال بالای ناشی از آن اشاره کرد .

رناسی، طبیعت متنوع و میراث تاریخی اصفهان را از بهترین جاذبه‌های گردشگری استان دانست و خاطرنشان کرد: "ماهاتیر محمد" نخست وزیر سابق مالزی در بازدیدی از اصفهان گفته بود"اگر اصفهان را به من بدهید ایران را اداره می‌کنم" که این جمله نشان از ارزش توریستی این شهر در سطح جهان دارد .

وی گفت: زیرساخت فرهنگی، احترام به عقاید و ذائقه ملل دیگر، نخستین گام در جذب گردشگر است، زیرا قرار نیست تمام دنیا کباب یا دیزی ما را بخورند، همچنین مترجم خوب، برخورد مناسب با مشتری و ... نیز اهمیت دارد .

نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه ایجاد مرکز شبانه روزی اطلاعات برای گردشگران الزامی است، افزود: نباید فراموش کرد که پول و اقتصاد ترسو است و برخورد منفی و لذت نبردن گردشگر اثر خوبی برای یک شهر ندارد، البته ایجاد اقامتگاه‌های خوب و توسعه حمل و نقل به ویژه نوع هوایی آن نیز باید جدی تلقی شود .

رناسی اضافه کرد: دانشگاه‌های اصفهان می‌تواند دانشجویان زیادی از سایر نقاط دنیا جذب کند و از طرف دیگر تیم‌های خوب پزشکی در استان می‌توانند با قیمت مناسب کسانی که نیازمند جراحی زیبایی هستند را از همین کشورهای خاورمیانه جذب کنند .

وی در خاتمه با انتقاد از اینکه دلارهای نفتی موجب تنبلی شده است، گفت: سفارتخانه‌های ایران در سایر کشورها باید از رویکردی صرفا سیاسی به سمت فعالیتی اقتصادی گردشگری حرکت کنند .