مقدمه :

زهرا اخوان نسب عضو هیات نمایندگان و رییس کمیسیون بانوان اتاق اصفهان و همچنین رییس پیشین کانون زنان بازرگان به دعوت و میزبانی  مرکز بین المللیcenter world learning     به همراه 9 بانوی فعال اقتصادی و هنرمند از میان 150 زن نخبه ایرانی انتخاب و برای تور آموزشی و انتقال تجربه  به آمریکا دعوت شد.وی در گفتگویی اختصاصی به تشریح ابعاد این سفر  پرداخت.

س:هدف از سفر هیات زنان ایرانی به آمریکا چه بود؟

این سفر به دعوت یک موسسه آموزشی غیرانتفاعی به نام World learning   که  دفتر اصلی آن در امریکاست و در 75 کشور نمایندگی و بیش از 80 سال در حوزه فرهنگ سازی فعالیت می کند،صورت گرفت.این موسسه هر ساله با دعوت از نخبگان اقتصادی،علمی،اجتماعی، فرهنگی و هنری  از کشورهای مختلف جهان تلاش دارد که از نزدیک دستاوردهای آموزشی این کشور را در بخش های مختلف به شرکت کنندگان معرفی کند.از این موسسه 90 سازمان غیر دولتی حمایت می کند و تاکنون بیش از 100 هزار نفر در قالب تورهای ویژه از  آمریکا  بازدید کردند.در این میان 320 نفر از شخصیت های مشهور جهان در این تورها از جمله حامد کرزای(رییس جمهور سابق افغانستان) و نلسون ماندلا و شخصیت های سیاسی ،فرهنگی و هنری کشورهای مختلف  شرکت داشتند.از سال 2004 این تور برای ایرانیان نیز برگزار شده که تاکنون 420 نفر از شخصیت های ایرانی در قالب این تورهای تخصصی به امریکا سفر کردند.اولین گروه زنان ایرانی شامل 7 بانوی فعال اقتصادی و 3 هنرمند در این تور 28 روزه شرکت داشتند.یکی از موضوعاتی که رسانه های غربی به دنبال مخدوش ساختن ایران می باشند، نقش و چهره زن ایرانی است.این رسانه ها  مدام زن ایرانی را در حال رنج و ظلم نشان می دهند.در این سفر تلاش کردیم چهره واقعی زن ایرانی  را به آمریکاییها  معرفی کنیم.

س:دستاورد این سفر برای شما به عنوان یک بانوی فعال اقتصادی چه بود و به نظر شما آیا می توان از تجارب این کشور برای توسعه اقتصادی بخش زنان ایران  استفاده کرد ؟

یکی از اهداف این سفر نشان دادن نقش زنان در توسعه و شکوفایی اقتصاد آمریکا بود .توجه به توسعه کسب و کار های کوچک های که زنان راه اندازی می کنند و حمایت از آن در دستور کار تشکل ها غیر دولتی و خود دولت آمریکا بود.یکی از نکات قابل توجه،تمرکز بر روی  استارت آپ (start up ) بود به ویژه حضور پررنگ زنان در این رویدادها بسیار قابل توجه بود.در این سفر از موسسات غیر انتفاعی و  دانشگاهها  بازدید انجام شد.دیدار با بانوان آمریکا بویژه مدیران موسسه زنان بازرگان ،موسسه زنان مالک بازرگان از دیگر برنامه های این سفر بود . نکته قابل توجه اینکه سیاست دولت های  محلی در ایالات حمایت از بنگاههای متوسط و کوچک است و بویژه حمایت از بنگاههای با مدیریت بانوان است.البته حفظ جایگاه خانواده در کنار فعالیت های اقتصادی مورد تاکید این موسسات نیز قرار می گرفت.

س:آیا حقوق اقتصادی  زن و مرد در قوانین آمریکا   برابر بود ؟

یکی از نکات قابل توجه این بود که قانون برابری حقوق زن و مرد در ایالت ها وجود نداشت و این در حالیست که در ایران این قانون وجود دارد ولی به دلیل  تفسیر رای، عمل نمی شود.در قانون های آمریکا حقوق زن و مرد برابر نیست بویژه این موضوع در حوزه دستمزدها بسیار قابل مشهود است.قانون برای سفیدپوست و رنگین پوست متفاوت است.اگر نرخ دستمزد  برای هر ساعت کار یک سفیدپوست یک دلار است برای رنگین پوست کمتر از یک دلار است.با این وجود تشکل های غیر دولتی در حال تلاش برای اصلاح این قوانین بودند.

س:حمایت از فعالیت های اقتصادی بانوان به چه صورتی انجام می گرفت؟

نکته جالب این که در سانفراسیسکو ،بانکهای خصوصی  بخشی از درآمد  خود را به تشکل های زنان با هدف توانمند سازی اختصاص پیدا کند.بودجه  تشکلهای زنان را  دولت ،بانکها و بخشی دیگر از سازمان های خیریه  و مردم تامین می کردند. همچنین در سال 1998 دولت وقت سازمان های دولتی را موظف کرده بود 5 درصد از مناقصه ها به زنان صاحب شرکت اختصاص پیدا کند .5 درصد از کل قراردادها هم باید با شرکت های با مدیریت زنان ، انعقاد می گردید.23 درصد خدمات و اقلام دولتی باید از محل بنگاههای کوچک و متوسط خریداری شود ، همچنین 4 درصد از این 23 درصد باید از شرکت های که تحت مدیریت زنان است، خریداری  شود.

س:برای حمایت از ایده های تجاری چه رویکردی از سوی دولت و تشکل های اقتصادی مورد توجه بود؟

یک موسسه  غیر دولتی با هدف  شناسایی و تشویق  بانوان مستعد کارآفرین در سال 1999  راه اندازی شده بود  که در شکل جدید به Angel company  تغییر نام پیدا کرده  و این موسسه ایده های جدید از افراد صاحب ایده را دریافت می کرد و ضمن ارزیابی  هر کدام که قابلیت تجاری شدن بود،مورد حمایت قرار می دادند.بخشی از سهام شرکت جدید به نام صاحب ایده ،بخشی به نام موسسه و با دعوت از سرمایه گذار، مابقی سهام را در اختیار آنان  قرار می دادند و ایده تجاری و به خط تولید می رسید .در بخش پزشکی این شرکت توانسته بود ایده های بسیاری را به بازار تولید و مصرف  ارایه کند

س:آیا با اتاق بازرگانی ایالت ها جلساتی داشتید؟نگاه آنان به مبادلات  تجاری با ایران چگونه بود؟

یک جلسه در اتاق بازرگانی واشنگتن داشتیم.نکته قابل توجه این بود که در اتاق توسعه یافته ترین کشور جهان نیز بخش ویژه زنان وجود داشت.همچنین  نسل جدید امریکا تصور ذهنی خاصی نسبت  به ایران ندارد و به طور کلی  اطلاعاتی راجب به ایران نداشتند.برای آنان جالب بود یک زن ایرانی در یک پروژه سه میلیاردی  مشغول فعالیت است .یکی از رویکردهای  هیات اعزامی ایران به آمریکا ،ایجاد ذهنیت مثبت نسبت به زنان ایرانی بود که در این راه توانستیم تاثیرات مثبتی داشته باشیم و وضعیت موجود زنان ایرانی را انعکاس بدهیم.در گفتگوهایی که با همتایان آمریکایی داشتیم به مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای 5+1 اشاره می کردندکه  ما در این دیدارها به آنها می گفتیم که دولت ایران محدودیتی برای بخش خصوصی برای تعاملات تجاری با آمریکا ایجاد نکرده است .

 س:دانشگاههایی که مورد بازدید قرار دادید در  رونق کسب و کار چه نقشی داشتند؟

دانشگاه ها مرکز توسعه تکنولوژی و رونق  کسب و کارهای کوچک بودند. از  دانشگاه بنتلی در شهر بُستن  بازدید داشتیم ،.دانشگاهی که ویژه زنان مدیر است.آموزش مدیریت به زنان و افزایش میزان مشارکت زنان در حوزه مدیریتی در بخش های مختلف اقتصادی از جمله رویکرد مهم این دانشگاه بود .یکی از نکات قابل تامل  این بود که در دانشگاهها و فضای اقتصادی امریکا تب و تاب برای مدرک گرایی وجود نداشت بلکه حضور در دانشگاه برای یادگیری و توانمند شدن بود.

س:به نظر شما  علت موفقیت بخش بانوان آنان  در عرصه اقتصادی چه بود ؟

شبکه ای فعالیت کردن یکی  از مهمترین ویژگی های بانوان آمریکا بود. شبکه زنان کارآفرین آمریکا وجود داشت  که در این شبکه زنان توانمند در کنار سایر زنان کم توان  قرار می گرفتند و آنان را با راهنمایی و مشاوره  توانمند می ساختند.زنان مدیر کارآفرین موفق در برخی از روزها به صورت  رایگان در این موسسات خدمات مشاوره ای به سایر بانوان ارایه می کردند. حس همکاری بین بانوان و تقویت شبکه آنان بسیار مورد اهمیت بود . یک موسسه استارت آپ(Start up )  در ایالت بستون به طور مرتب اقدام به جذب ایده های جدید می کرد و پس از بررسی آنان اقدام به تجاری سازی می کرد.برگزاری نشست معرفی فرصت های سرمایه گذاری به سرمایه گذاران برای تجاری سازی ایده ها و اطلاع رسانی آن از دیگر اقدامات این موسسه بود.جمع گرایی و کارگروهی در این فرایند از دیگر نکات ویژه این موسسه بود.