از زمانی که ترامپ به عنوان رئیس ایالات متحده آمریکا انتخاب شد، هر چند ماه یک بار خروج آمریکا از برجام نقل محافل می‌شود. اما تجربه دفعات گذشته حاکی از این است که هر بار تصمیم گیری به آینده موکول می شود. فارغ از مسائل دیپلماسی این مساله، آنچه حتی از روابط سیاسی به لحاظ عمومیت و دربرگیری موضوع مهم‌تر است، آثار اقتصادی است که این تصمیم ترامپ می‌تواند در پی داشته باشد.
دفعه قبلی که آمریکا با انتشار اخبار تصمیم گیری مبنی بر خروج آمریکا از برجام، بازارهای بین المللی را مشوش کرده بود، سیتی گروپ در گزارشی اعلام کرد که ایجاد هر نوع اختلال در برجام موجب تاثیرپذیری شدید بازار نفت خواهد شد. به گفته این نهاد، بازگشت تحریم ها باعث خواهد شد که ایران حداقل ٥٠٠ هزار بشکه در روز کمتر نفت صادر کند. این میزان از کاهش صادرات بیش از همه بر کره جنوبی، ژاپن و کشورهای اروپایی تاثیر خواهد گذاشت. در این خصوص، سیتی گروپ گفته است که تاثیر آنی کاهش صادرات نفت توسط ایران افزایش ۵ دلاری قیمت این محصول در بازار خواهد بود. این نهاد افزوده است که با توجه به آنکه مشتریان (نفت ایران) تحت فشارهای آمریکا بازار خود را از دست خواهند داد، تلاش خواهند کرد در وضعیتی که اوپک و سایر تولید کنندگان میزان عرضه نفت را کم کرده اند دنبال «بازار جایگزین» باشند.
دكتر سیدرسول رنجبران، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی اصفهان در گفت‌و‌گو با «ابتکار» در خصوص آثار اقتصادی خروج آمریکا از برجام گفت: در مدتی که برجام برقرار بود، ما نتوانستیم از ظرفیت‌های برجام به درستی استفاده کنیم. بخشی از این نتوانستن به دلیل ناتوانی داخلی و برخی نیز به دلیل عدم عملکرد کامل کشورهای اروپایی و آمریکا بود. مهمترین عاملی که این موضوع را تقویت می‌کند، بازنشدن سوییفت‌ها بود که مانع از انجام مبادلات ارزی می‌شد.
او افزود: اگر آمریکا از برجام خارج شود، به تبع آن کشورهای اروپایی هم عملا خارج خواهند شد، هرچند آن را به زبان نیاورند و رسما اعلام نکنند. چنانچه این اتفاق رخ دهد، به معنی آن است که ما در مبادلات تجاری خود نمی‌توانیم به منابع ارزی دست پیدا کنیم بنابراین در مضیقه قرار می‌گیریم. این موضوع به معنای آن است که ارز کمتری به کشور می‌آید، اما مصارف به قوت خود باقی می‌ماند، بنابراین تقاضا افزایش پیدا می‌کند و قیمت بالا می‌رود. در نتیجه اگر آمریکا از برجام خارج شود، افزایش قیمت ارز خواهیم داشت و سقف 4200 تومانی فعلی شکسته می‌شود.
بخش خصوصی در مضیقه مضاعف
درواقع تا زمانی که مشکلات سیاسی حل نشود، مشکلات تجاری ما نیز حل نمی‌شود. در این مقطع مسئولان و تصمیم‌گیران داخلی باید شرایط را به گونه‌ای تنظیم کنند که به طرف‌های برجام بهانه برای خارج شدن ندهند. از سوی دیگر بحث افزایش قیمت نفت مطرح است. افزایش فعلی قیمت نفت به دلیل هیجانات ناشی از بحران های خاورمیانه است.
به گفته رنجبران هم اکنون انسجام منفی علیه ایران توسط کثریت کشورهای خاورمیانه به این موضوع دامن می زند. اما این افزایش قیمت، تثبیت شده نیست، بلکه به زودی به قیمت با ثبات برمی‌گردد. با این حال شاید عده‌ای بگویند که این موضوع به نفع ماست زیرا ما مشتریان سنتی نفت خود را داریم. اما حتی اگر نفت در قیمت بالایی تثبیت شود، به دلیل این که نمی‌توانیم منابع حاصل از فروش نفت را وارد کنیم، نفعی به حال ما ندارد. در نهایت چین، روسیه، هند و کره جنوبی به جای پول به ما کالاهای بنجل می‌دهند.
این فعال بخش خصوصی اظهار کرد: مجموع این موارد کار را برای بخش خصوصی سخت می‌کند. اکنون هم تجار برای وارد کردن منابع دچار مشکل هستند، اگر با خروج آمریکا این فشارها بیشتر شود، با توجه به اقدامات اخیر ارزی دولت، صادرات و واردات توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهد و فشار بیشتری به بخش خصوصی واقعی وارد می‌کند زیرا طرف‌های تجاری ما، از سوی آمریکا برای تجارت با ما تحت فشار قرار می‌گیرند و بالطبع تجارت با آمریکا را انتخاب می‌کنند.