بسياري از تمدن ها در حوضه آبريز رودخانه ها و منابع آبي شکل گرفته، ادامه حيات داده و تکامل يافته اند. بررسي ها نشان مي دهد که با کاهش و کمبود منابع آبي، بسياري از اين تمدن ها دچار دگرگوني هاي اساسي شده اند؛ به شکلي که بعضاً آثاري از آنها به جاي نمانده است. تغييرات آب و هوا و گرم تر شدن کره خاکي، که به دنبال آن، کاهش بارش هاي آسماني را به همراه داشته، دسترسي جوامع بشري را به آب هاي جاري دشوارتر نموده است.
بسياري از کشورها، از سالياني پيش به صورت جدي به فکر افتادند که چگونه با مشکل کم آبي و بي آبي برخورد کنند و در اين راستا، تصميمات سختي را اتخاذ نموده، همه کوشش خود را براي اجرايي نمودن اين تدابير به کار گرفته اند و در نتيجه، امروز کمتر از ديگران نگراني دارند. ناگفته روشن است که عدم برنامه ريزي براي چنين شرايطي، مي تواند تمدن هاي بشري را در گوشه و کنار کره زمين، به ورطه نابودي و نيستي بکشاند!
متأسفانه، در کشور ما که يکي از کشورهاي بحران زده در زمينه کم آبي و بي آبي است، هنوز تصميمات کافي و لازم گرفته نشده است و چنانچه رويه ها و الگوهاي مديريت توليد، توزيع و مصرف منابع آبي به سرعت اصلاح نشوند، بايد منتظر پيامدهاي سهمگيني در اين زمينه بود؛ از جمله، برخي از نقاط کشور خالي از سکنه خواهند شد و آثار باقيمانده از تمدن ايران زمين با مخاطره جدي روبه رو خواهند شد.
امروز بايد گفت کشور ما وارد بحران آب شده و اين يکي از مهم ترين چالش هاي پيش روي کشور محسوب مي شود که براي مقابله با اين ابرچالش، عزم و اراده ملي و همراهي همه قوا و مردم نياز است. منابع آب شيرين در جهان بسيار اندکند: از100درصد کل آب موجود در جهان، 2/97درصد آب شور و غيرقابل استفاده و تنها 8/2درصد آب ها، آب شيرين است. در مورد آب شيرين نيز درصدها چنين است:
2/77درصد از آب هاي شيرين به صورت يخ هاي قطبي، 4/22درصد به صورت سفره هاي آب زيرزميني، 35/0درصد دردرياچه هاي آب شيرين، 01/0درصد نيز آب رودخانه، 04/0درصد نيز بخار موجود در جو است. اين منابع هم به شدت پراکنده اند و به طور يکنواخت بين همه انسان ها تقسيم نشده اند و متأسفانه، سهم کشور ما از اين منابع، به علت قرار گرفتن در اقليم خشک جهان، بسيار کم است. از همين رو، رقابت شديدي بين کشورها براي دسترسي به اين منابع به وجود آمده، که در آينده جنگ هاي آبي را نيز محتمل مي سازد.
بر اساس اعلام فائو، کشاورزان ايراني22درصد بيشتر از متوسط مصرف جهاني آب مصرف مي کنند! متوسط جهاني توليد محصولات کشاورزي، به ازاي هر مترمکعب آب حدود 2/5 کيلوگرم است که اين ميزان در ايران، حدود يک کيلوگرم است! ايران دو برابر مصرف سرانه دنيا آب مصرف مي کند. سهم سرانه آب در شهر تهران به 350 متر مکعب در سال رسيده است!
نحوه برخورد حکومت ها و دولت ها؛ به ويژه در کشورهاي خشک و نيمه خشک، با موضوع آب، معيار تشخيص ميزان توسعه يافتگي محسوب مي  گردد. متأسفانه، در برنامه ششم توسعه کشور، به بحران کمبود آب اشاره اي نشده است. ايران از نظر غالب شاخص هاي ناپايداري محيطي در صدر کشورهاي جهان قرار دارد؛ حتي پيش بيني مي شود تا ده سال آينده کشاورزي در ايران به طور کامل تعطيل شود. در برنامه ششم توسعه ، نه تنها به بحران کمبود آب توجهي نشده؛ بلکه بر مواردي تأکيد شده که بدون توجه به نحوه تأمين آب مورد نياز آن است، مانند:
تا پايان برنامه ششم بايد شمار گردشگران ورودي به جمهوري اسلامي ايران به پنج برابر تعداد فعلي افزايش يابد.  
بر اساس اين ابلاغيه، شمار آنها بايد به 25 ميليون نفر برسد. متوسط مصرف آب توسط گردشگران به طور معمول، سه برابر شهروندان ساکن هر منطقه است؛ اما آب کافي براي سيراب نمودن اين جمعيت از گردشگران که بسياري از آنان هم قرار است در فصل گرما به ايران بيايند، وجود ندارد!
اگرچه عوامل متعددي در به وجود آمدن شرايط فعلي کشور دخيل بوده اند؛ ولي مشکلات آب ايران، عمدتاً منشاء انساني داشته و محصول دهه ها مديريت ضعيف و ناکارآمد ناشي از عدم پيش بيني، برنامه ريزي ناهماهنگ و درک اشتباه از توسعه است. مشکلات کنوني آب ايران بيش از چند دهه است که ايجاد شده و نمي تواند بلافاصله حل شود. بسياري از آسيب هاي بخش آب و اکوسيستم هاي کشور در يک دوره کوتاه مدت زماني غيرقابل برگشت است؛ بنابراين، علاوه بر پيشگيري از آسيب ها و کوشش براي مرمت آنها، سرمايه گذاري جدي براي جلوگيري از مشکلات مشابه در سراسر کشور مورد نياز است.
راه حل هاي مؤثر براي رفع مشکلات آب ايران:
•بازبيني سياست هاي جديد رشد جمعيتي، توجه به توزيع جمعيت و محدود سازي نرخ رشد شهرنشيني؛
•مدرنيزه کردن کشاورزي و توانمندسازي کشاورزان و جوامع روستايي؛
•اصلاح الگوي کشت در مزارع با درنظر گرفتن اولويت هاي امنيت غذايي و همچنين، دسترسي به منابع محلي و بهره وري اقتصادي؛
•بهبود فن آوري به منظور جلوگيري از فشارهاي اقتصادي- اجتماعي بر جوامع محلي و کشاورزي؛
توسعه و گسترش تعاوني هاي محلي کشاورزي و نهادهاي مديريت آب؛  
•ايجاد بازارهاي آب و تعيين و تأمين نيازهاي آبي محيط زيست؛  
•تغيير رويکرد از مديريت منفعلانه، به مديريت کنشگرانه در بخش آب؛
•بهينه سازي اقدامات مديريتي بخش آب براي حل مشکلات کنوني و جلوگيري از تشديد آنها؛